O odkrywaniu swojej godności przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną

Adam Mikrut

Streszczenie w języku polskim


Nawiązując do „filozofii podmiotu”, szczególnie zaś do założeń propagowanych przez personalizm, autor artykułu akcentuje fakt, iż każdy człowiek, nawet ten najciężej doświadczony niepełną sprawnością swojego ciała i/lub psychiki, ma – jak podkreślał Jan Paweł II – „wyjątkową godność i szczególną wartość od początku swego istnienia aż po naturalną śmierć”. Doświadczanie owej wrodzonej, nienaruszalnej i niezbywalnej godności osobowej przez wspomniane osoby utrudniają jednak wszelkie formy ich uprzedmiotowienia. Znajdują one swój wyraz m.in. w ograniczaniu ich autonomii nawet w tych sytuacjach, w których potencjalnie byłyby one w stanie podjąć trafne i odpowiedzialne decyzje. Stąd też – jak się wydaje – drogą ku doświadczaniu godności osobowej przez osoby z niepełnosprawnością, również intelektualną, jest respektowanie przez ich otoczenie podmiotowości jako normy postępowania wobec każdego bez wyjątku człowieka.

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bagrowicz J. (1999), Godność osoby fundamentem wychowania, [w:] F. Adamski (red.), Wychowanie na rozdrożu. Personalistyczna filozofia wychowania, Kraków: Wydawnictwo Naukowe UJ.

Chaszczyńska M. (2011), Gra o pianino..., [w:] A. Suchcicka (red.), Egzamin z miłości. Refleksje matek dzieci z zespołem Downa, Warszawa: Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa Bardziej Kochani.

Jabłońska G. (2011), Światełko w korytarzu..., [w:] A. Suchcicka (red.), Egzamin z miłości. Refleksje matek dzieci z zespołem Downa, Warszawa: Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa Bardziej Kochani.

Kmieciak B. (2011), Inny we współczesnej debacie bioetycznej, czyli o prawach osób niepełnosprawnych w wybranych medycznie dylematach, [w:] I. Chrzanowska, B. Jachimczak, D. Podgórska- Jachnik (red.), Miejsce innego we współczesnych naukach o wychowaniu. Inny wobec wyzwań współczesnego świata, Łódź: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Łodzi.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 16 lipca 1997, nr 78, poz. 483.

Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 roku, Dz. U. 1991, nr 120, poz. 526.

Kopeć D. (2013), Rzeczywistość (nie)edukacyjna osoby z głęboką niepełnosprawnością intelektualną. Zbiorowe instrumentalne studium przypadku, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Kosakowski C. (2003), Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.

Kościelska M. (1995), Oblicza upośledzenia, Warszawa: PWN.

Mazurek F. J. (2001), Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Lublin: Redakcja Wydaw. KUL.

Mikołajczyk-Lerman G. (2013), Między wykluczeniem a integracją – realizacja praw dziecka niepełnosprawnego i jego rodziny. Analiza socjologiczna, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Mikrut A. (2013), O poszanowaniu godności osób z niepełnosprawnością. Idea a rzeczywistość, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”.

Mikrut A. (2013), O prawie osób z niepełnosprawnością intelektualną do przeżywania i wyrażania swojej seksualności. Między ideą, deklaracjami a rzeczywistością. Ogólnopolska Konferencja Naukowa z cyklu Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, Uniwersytet Gdański, Gdańsk–Sopot, 22–24 maja 2013 r.

Nowak M. (2005), Pedagogika personalistyczna, [w:] Z. Kwieciński. B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1, Warszawa: PWN.

Rudek I. (2008), Od niechęci do akceptacji. O wychowaniu dzieci do tolerancji wobec osób niepełnosprawnych, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Szymczak M. (1978), Słownik języka polskiego, t. II, Warszawa: PWN.

Szczupał B. (2009), Godność osoby z niepełnosprawnością, Kraków: Wydawnictwo Naukowe „Akapit”.

Szychowiak B. (1996), Autonomia młodzieży z upośledzeniem umysłowym w jej odczuciu, [w:] W. Dykcik (red.), Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych. Od diagnoz do prognoz i do działań, Poznań: Wydział Studiów Edukacyjnych UAM.

Twardowski A. (1993), Problemy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę, [w:] R. Ossowski (red.), Sytuacja życiowa dziecka niepełnosprawnego w rodzinie, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.

Ustawa z 7 stycznia 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, Dz. U. 1993, nr 17, poz. 78.

Ustawa z 6 stycznia 2000 roku o Rzeczniku Praw Dziecka, Dz. U. 2000, nr 6, poz. 69.

Zawiślak A. (2011), Jakość życia osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną, Warszawa: Difin.

Netografia. Wskaźniki zagrożenia ubóstwem w gospodarstwach domowych z osobami niepełnosprawnymi prawnie w latach 2004–2010, http//:www.niepelnosprawni.gov.pl/niepełnosprawność-w-liczbach-/ warunki-zycia/dane-na-podstawie-badania-budzet/ (dostęp: 15 X 2013).

Jaroszyński, P., Osoba: od maski do jaźni, http://www.ptta.pl/lsf/publikacje/osoba.pdf (dostęp: 7 X 2013).

Podrez E., Godność człowieka, http://www.kns.gower.pl/slownik/slownik.htm (dostęp: 7 X 2013).

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, http://www.unic.un.org.pl/prawa_czlowieka/dok_powszechna_ deklaracja.php (dostęp: 25 X 2013)




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2014.27.1.19
Data publikacji: 2015-05-26 21:46:06
Data złożenia artykułu: 2015-04-17 10:59:33


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1453
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 951

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2015 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.