Rodzina jako przestrzeń kształtowania się tożsamości w opinii studentów pedagogiki

Katarzyna Jas

Streszczenie w języku polskim


Wyniki badań zaprezentowane w niniejszym artykule stanowią fragment szerszego materiału empirycznego zebranego w celu poznania opinii studentów pedagogiki na temat rodziny jako przestrzeni kształtowania się tożsamości. W rozważaniach teoretycznych odwołano się do koncepcji Jerzego Nikitorowicza wielopłaszczyznowej i ustawicznie kreującej się tożsamości oraz do psychospołecznej teorii rozwoju Erika H. Eriksona. Ponadto podjęto próbę ustalenia odpowiedzi na pytanie: Jakie są opinie studentów na temat rodziny jako przestrzeni kształtowania się ich tożsamości? W celu uzyskania odpowiedzi w badaniach posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, a jako technikę wykorzystano ankietę. Z badań przeprowadzonych w grupie 64 studentów pedagogiki wynika, że dla większości z nich rodzina ma duże znaczenie w kształtowaniu tożsamości. Relacje z rodzicami, rodzeństwem, babciami, dziadkami, a także z innymi krewnymi to czynniki, które zdaniem badanych w znaczącym stopniu oddziałują na proces budowania się ich tożsamości.


Słowa kluczowe


rodzina; tożsamość; student; pedagogika; rozwój

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Bokszański, Z. (2005). Tożsamości zbiorowe. Warszawa: PWN.

Branje, S. (2022). Adolescent Identity Development in Context. Current Opinion in Psychology, 45, 1–6. DOI: 10.1016/j.copsyc.2021.11.006

Brunton, J., Buckley, F. (2020). ‘You’re Thrown in the Deep End’: Adult Learner Identity Formation in Higher Education. Studies in Higher Education, 46(12), 2696–2709. DOI: 10.1080/03075079.2020.1767049

Brzezińska, A.W. (2006). Dzieciństwo i dorastanie: korzenie tożsamości osobistej i społecznej. W: A.W. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomska (red.), Edukacja regionalna (s. 47–78). Warszawa: PWN.

Chojnacka, B., Iwański, R. (2022). Struktura rodziny i oczekiwania wobec ról rodzinnych w opinii Polaków. Wychowanie w Rodzinie, 27(2), 183–196. DOI: 10.34616/wwr.2022.2.183.196

Erikson, E.H. (1968). Identity: Youth and Crisis. New York–London: W.W. Norton & Company.

Erikson, E.H. (1997). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Erikson, E.H. (2002). Dopełniony cykl życia. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Erikson, E.H. (2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka.

Forgas, J.P., Williams, K.D., Wheeler, L. (red.). (2005). Umysł społeczny. Poznawcze i motywacyjne aspekty zachowań interpersonalnych. Gdańsk: GWP.

Grabowska, B. (2013). Poczucie tożsamości młodzieży uczącej się w szkołach z polskim językiem nauczania na Białorusi, Ukrainie i w Republice Czeskiej – studium porównawcze. Toruń: Adam Marszałek.

Harwas-Napierała, J., Trempała, B. (2000). Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa: PWN.

Kazubowska, U. (2010). Specyfika oddziaływań socjalizacyjno-wychowawczych rodziny a proces integracji pokoleniowej – analiza problemu i próba oceny. W: B. Bugajska (red.), Młodość i starość. Integracja pokoleń (s. 133–143). Szczecin: Zapol.

Lewowicki, T. (1994). Poczucie tożsamości narodowej młodzieży – stałość i zmienność. W: T. Lewowicki (red.), Poczucie tożsamości narodowej młodzieży. Studium z pogranicza polsko-czeskiego (s. 127–135). Cieszyn: Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie.

Lewowicki, T. (1997). Wyznaczniki tożsamości narodowej (wiedza o determinantach tożsamości i zachowań tożsamościowych jako element edukacji). W: Z. Jasiński, A. Kozłowska (red.), Tożsamość narodowa młodzieży na pograniczach (s. 35–40). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Lewowicki, T. (2001). Szkic do teorii zachowań tożsamościowych. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur (red.), W poszukiwaniu teorii przydatnych w badaniach międzykulturowych (s. 159–165). Cieszyn: Uniwersytet Śląski Filia w Cieszynie.

Łobocki, M. (2011). Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Melchior, M. (2001). Poczucie inności: konstruowanie tożsamości jednostkowej. W: A. Jawłowska (red.), Wokół problemów tożsamości (s. 102–116). Warszawa: Wydawnictwo LTW.

Merton, R.K. (1982). Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: PWN.

Nikitorowicz, J. (1995). Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.

Nikitorowicz, J. (1997). Szanse i zagrożenia tożsamości rodzinnej na pograniczu kultur. W: J. Nikitorowicz (red.), Rodzina wobec wyzwań edukacji międzykulturowej (s. 66–71). Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.

Nikitorowicz, J. (1999). Szanse i zagrożenia tożsamości rodzinnej na pograniczu kultur. W: J. Nikitorowicz (red.), Rodzina wobec wyzwań w edukacji międzykulturowej (s. 66–78). Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.

Nikitorowicz, J. (2001). Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.

Nikitorowicz, J. (2005). Kreowanie tożsamości dziecka. Gdańsk: GWP.

Nikitorowicz, J. (2007). Tożsamość. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (s. 754–773). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Nikitorowicz, J. (2022). Tożsamość dziecka jako ideologiczny konstrukt powinnościowy. Dylemat i wyzwanie edukacyjne. Wychowanie w Rodzinie, 27(2), 31–43. DOI: 10.34616/wwr.2022.2.031.043

Ogrodzka-Mazur, E. (2008). Procesy globalizacyjne a postawy patriotyczne i obywatelskie współczesnej młodzieży. Od tożsamości narodowej do tożsamości globalnej. W: T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Gajdzica (red.), Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości – aktualne doświadczenia na pograniczu polsko-czeskim (s. 23–50). Toruń: Adam Marszałek.

Rembierz, M. (1999). Źródła i dylematy tożsamości. „Colloquia communia”. Tożsamość człowieka wobec życia i śmierci, (2), 13–22.

Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Sobecki, M. (2007). Kultura symboliczna a tożsamość. Studium tożsamości kulturowej Polaków na Grodzieńszczyźnie z perspektywy edukacji międzykulturowej. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.

Sobecki, M. (2022). Tożsamość rodzinna a genealogia. Perspektywa pedagogiczna. W: E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta, B. Grabowska, A. Szafrańska (red.), O tożsamości, kondycji i powinnościach pedagogiki – tradycja i współczesność. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Lewowickiemu z okazji 80. urodzin (s. 381–389). Toruń: Adam Marszałek.

Suchodolska, J. (2017). Poczucie jakości życia młodych na przykładzie studenckiej społeczności akademickiej. Toruń: Adam Marszałek.

Tołwińska, B. (2001). Stereotypy płci a tożsamość indywidualna. W: T. Bajkowski, K. Sawicki (red.), Tożsamość osobowa a tożsamości społeczne (s. 67–73). Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.

Turska, E. (2017). Dom rodzinny jako przestrzeń kształtowania tożsamości. W: E. Turska (red.), Dom rodzinny w doświadczeniu (auto)biograficznym (s. 19–30). Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego. DOI: 10.34616/22.19.085

Wieradzka-Pilarczyk, A. (2019). Rodzina jako obszar tworzenia tożsamości. Teologia i Moralność, 14(1), 181–196. DOI: 10.14746/tim.2019.25.1.10

Witkowski, L. (1989). Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji Erika H. Eriksona. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

NETOGRAFIA

Uniwersytet Śląski w Katowicach. (b.d.). Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji. Historia. Pobrane z: https://us.edu.pl/wydzial/wsne/o-wydziale/historia




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2023.36.2.29-39
Data publikacji: 2023-08-28 09:42:13
Data złożenia artykułu: 2023-03-31 20:37:29


Statystyki


Widoczność abstraktów - 223
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 159

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Katarzyna Jas

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.