Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Czego Polacy obawiają się na starość i jak planują zorganizować tę fazę swojego życia?
Streszczenie w języku polskim
W przypadku analiz dotyczących starzenia się ważnym przedmiotem badań są obawy związane z tą fazą życia. W tym kontekście następujące pytania badawcze wydają się kluczowe: Jak wygląda świadomość konieczności przygotowywania się do tej fazy życia pod względem planowanych strategii radzenia sobie w sytuacjach trudnych? Jakie strategie organizowania życia na starość są najbardziej popularne wśród dorosłych Polaków? Czy przedstawiciele różnych grup wiekowych różnią się pod tym względem i czy mają różne obawy związane ze starością? W niniejszym artykule podjęto próbę odpowiedzi na te pytania, związane z planowaniem życia na starość. Przedstawione analizy zostały oparte na badaniach empirycznych przeprowadzonych metodą sondażu diagnostycznego (wywiady bezpośrednie) z wykorzystaniem techniki kwestionariusza wywiadu wspomaganego komputerowo. Wywiady CAPI (Computer-Assisted Personal Interview) przeprowadzono w domach respondentów na ogólnopolskiej próbie losowej gospodarstw domowych – 1006 Polaków w wieku 15 lat i więcej. Operatem losowania był numer PESEL. Z zebranych danych wynika, że niezależnie od wieku dorośli Polacy zdecydowanie preferują strategie organizowania sobie życia na starość opierające się na pozostaniu we własnym mieszkaniu i korzystaniu z naturalnego systemu wsparcia bazującego na sieci pierwotnej, czyli więziach z dziećmi, współmałżonkiem i dalszą rodziną.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Adamczyk, M. (2015). Więzi rodzinne w procesie pozytywnego i aktywnego starzenia się. Zeszyty Naukowe KUL, 59(4), 3–21.
Adamczyk, M. (2019). Społeczne uwarunkowania pomyślnego starzenia się i aktywnego przygotowania do emerytury. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Adamczyk, M. (2021). Factors Influencing Ways of Organising Life in Old Age in the Context of Social Exclusion Risk: The Case of Poland. Entrepreneurship and Sustainability Issues, 8(4), 418–430. DOI: 10.9770/jesi.2021.8.4(25)
Adamczyk, M. (2022). Modele funkcjonowania osób starszych, w tym niesamodzielnych w rodzinie. Roczniki Nauk Społecznych, 50(3), 189–208. DOI: 10.18290/rns22503.2
Adamczyk, M., Betlej, A. (2021). Social Security in Ageing Societies in a Sustainable Development Perspective: The Analysis of Context Indicator of Ways of Organizing Life in Old Age in Poland. Journal of Security and Sustainability Issues, 11(1), 147–157. DOI: 10.47459/jssi.2021.11.11
Aspalter, C. (2020). Healthy Aging. W: D. Gu, M. Dupre (Eds.), Encyclopedia of Gerontology and Population Aging (s. 1–14). Cham: Springer. DOI: 10.1007/978-3-319-69892-2_409-1
Avers, D. (2020). Aging Demographics and Trends. W: D. Avers, R.A. Wong (Eds.), Guccione’s Geriatric Physical Therapy (s. 17–37). St. Louis: Mosby. DOI: 10.1016/B978-0-323-60912-8.00002-6
Baltes, P.B., Baltes, M.M. (1990). Psychological Perspectives on Successful Aging: The Model of Selective Optimization with Compensation. W: P.B. Baltes, M.M. Baltes (Eds.), Successful Aging: Perspectives from the Behavioral Sciences (s. 1–34). Cambridge: Cambridge University Press. DOI: 10.1017/CBO9780511665684.003
Beck, U. (1986). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Błędowski, P. (2012). Potrzeby opiekuńcze osób starszych. W: M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludności w Polsce (s. 449–467). Warszawa: Termedia Wydawnictwo Medyczne.
Boudia, S., Jas, N. (2007). Introduction: Risk and ‘Risk Society’ in Historical Perspective. History and Technology, 23(4), 317–331. DOI: 10.1080/07341510701527393
Demers, L., Robichaud, L., Gélinas, I., Noreau, L., Desrosiers, J. (2009). Coping Strategies and Social Participation in Older Adults. Gerontology, 55(2), 233–239. DOI: 10.1159/000181170
Deshmukh, P.R., Dangre, A.R., Rajendran, K.P., Kumar, S. (2015). Role of Social, Cultural and Economic Capitals in Perceived Quality of Life among Old Age People in Kerala, India. Indian Journal of Palliative Care, 21(1), 39–44. DOI: 10.4103/0973-1075.150175
Faber, M. von, Bootsma-van der Wiel, A., Exel, E. van, Gussekloo, J., … Westendorp, R.G.J. (2001). Successful Aging in the Oldest Old: Who Can Be Characterized as Successfully Aged? Archives of Internal Medicine, 161(22), 2694–2700. DOI: 10.1001/archinte.161.22.2694
Fabiś, A., Chabior, A., Wawrzyniak, J.K. (2014). Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej. Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
Fernández-Ballesteros, R. (2003). Social Support and Quality of Life among Older People in Spain. Journal of Social Issues, 58(4), 645–659. DOI: 10.1111/1540-4560.00282
Fernández-Ballesteros, R., Garcia, L.F., Abarca, D., Blanc, E., …Patricia, S. (2010). The Concept of ‘Ageing Well’ in Ten Latin American and European Countries. Ageing and Society, 30(1), 41–56. DOI: 10.1017/S0144686X09008587
Garfein, A.J., Regula Herzog, A. (1995). Robust Aging among the Young-Old, Old-Old, and Oldest-Old. Journals of Gerontology: Series B, 50B(2), 77–87. DOI: 10.1093/geronb/50B.2.S77
Główny Urząd Statystyczny (GUS). (2022). Sytuacja osób starszych w Polsce w 2021 roku. Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/osoby-starsze/osoby-starsze/sytuacja-osob-starszych-w-polsce-w-2021-roku,2,4.html
Główny Urząd Statystyczny (GUS). (2023a). Metainformacje. Pobrane z: https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec
Główny Urząd Statystyczny (GUS). (2023b). Stan ludności. Pobrane z: https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica
Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych (GUS BDL). (2023). Pobrane z: https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/wymiary
Grewiński, M., Lizut, J. (2021). Idea, definicje i teoretyczne aspekty deinstytucjonalizacji w polityce społecznej. W: M. Grewiński, J. Lizut (red.), Deinstytucjonalizacja w polityce społecznej – szanse i zagrożenia (s. 11–30). Radom: Instytut Naukowo-Wydawniczy „Spatium”.
Harrington, N.G., Record, R.A. (2023). Health Communication: Research and Practice for a Diverse and Changing World. New York: Routledge. DOI: 10.4324/9781003214458
Hellström, Y., Andersson, M., Hallberg, I.R. (2004). Quality of Life among Older People in Sweden Receiving Help from Informal and/or Formal Helpers at Home or in Special Accommodation. Health & Social Care in the Community, 12(6), 504–516. DOI: 10.1111/j.1365-2524.2004.00519.x
Jang, Y., Mortimer, J.A., Haley, W.E., Graves, A.R.B. (2004). The Role of Social Engagement in Life Satisfaction: Its Significance among Older Individuals with Disease and Disability. Journal of Applied Gerontology, 23(3), 266–278. DOI: 10.1177/0733564804267579
Kancelaria Senatu, Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji (2018). Starzenie się ludności w Unii Europejskiej – stan obecny i prognoza. Warszawa.
Kanios, A. (2021). Deinstytucjonalizacja usług społecznych na rzecz seniorów. W: M. Grewiński, J. Lizut (red.), Deinstytucjonalizacja w polityce społecznej – szanse i zagrożenia (s. 111–126). Radom: Instytut Naukowo-Wydawniczy „Spatium”.
Kilian, M. (2020). Funkcjonowanie osób w starszym wieku. Warszawa: Difin.
Kourkouta, L., Monios, A. (2015). Psychosocial Issues in Elderly. Progress Health Sciences, 5(1), 232–237.
Levinson, D.J. (1959). Role, Personality, and Social Structure in the Organizational Setting. Journal of Abnormal and Social Psychology, 58(2), 170–180. DOI: 10.1037/h0040261
Levinson, D.J. (1977). The Mid-Life Transition: A Period in Adult Psychosocial Development. Journal for the Study of Interpersonal Processes, 40(2), 99–112. DOI: 10.1080/00332747.1977.11023925
Levinson, D.J. (1978). The Seasons of a Man’s Life. New York: Knopf.
Maier, H., Jeune, B., Vaupel, J.W. (Eds.). (2021). Exceptional Lifespans. Cham: Springer. DOI: 10.1007/978-3-030-49970-9
Maslow, A. (2006). Motywacja i osobowość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mossakowska, M., Więcek, A., Błędowski, P. (2012). Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Warszawa: Termedia Wydawnictwa Medyczne.
OECD (2013). A Good Life in Old Age? Monitoring and Improving Quality in Long-Term Care. Pobrane z: https://read.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/a-good-life-in-old-age_9789264194564-en#page1
Palloni, A., Pinto, G. (2014). Family Support Networks and Population Ageing in Latin America and the Caribbean. International Journal of Sociology of the Family, 40(2),199–203.
Paskaleva, D., Tufkova, S. (2017). Social and Medical Problems of the Elderly. Journal of Gerontology and Geriatric Research, 6(2–5). DOI: 10.4172/2167-7182.1000431
Piorunek, M. (2010). O pomocy, wsparciu społecznym i poradnictwie – prolegomena do teoretycznych rozważań i praktycznych odniesień. W: M. Piorunek (red.), Pomoc – wsparcie społeczne – poradnictwo. Od teorii do praktyki (s. 7–14). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Ribeiro, M., Borges, M., Araujo, T.C. de, Souza, M. (2017). Coping Strategies Used by the Elderly Regarding Aging and Death: An Integrative Review. Revista Brasileira de Geriatria e Gerontologia, 20(6), DOI: 10.1590/1981-22562017020.170083
Szarota, Z. (2010). Starzenie się i starość w wymiarze instytucjonalnego wsparcia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego.
Szweda-Lewandowska, Z. (2017). Potrzeby opiekuńcze seniorów – perspektywa osób w wieku 75 lat i więcej i ich rodzinnych opiekunów. Społeczeństwo i Ekonomia, (2), 83–93. DOI: 10.15611/sie.2017.2.06
Wawrzyniak, J.K. (2014). Adaptacja do starości. W: A. Fabiś, A. Chabior, J.K. Wawrzyniak, Starzenie się i starość w perspektywie pracy socjalnej (s. 32–36). Warszawa: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
World Health Organization (WHO). (2015). World Report on Ageing and Health 2015. Pobrane z: https://www.who.int/ageing/events/world-report-2015-launch/en
Zbyrad, T. (2016). Od instytucjonalizacji opieki ku deinstytucjonalizacji. Wyzwania polityki społecznej i szanse rozwoju. W: A. Furmańska-Maruszak, A. Wójtewicz (red.), Polityka społeczna wobec wyzwań demograficznych i przemian społecznych (s. 31–48). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2024.37.1.19-32
Data publikacji: 2024-06-27 07:56:22
Data złożenia artykułu: 2023-07-27 19:17:19
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Monika Adamczyk
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.