Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Trzy sposoby na odczytanie teorii Dąbrowskiego. Nie wszystko jest tu jasne. Konstruowanie podejścia neo-Dąbrowskiego
Streszczenie w języku polskim
W artykule analizie poddana została teoria dezintegracji pozytywnej Dąbrowskiego z jednoczesnym nawiązaniem do toczących się w USA debat, w których dyskutowano na temat pewnych części teorii (np. nadpobudliwości), a pomijano inne (np. dynamizmy). Takie podejście spowodowało uproszczenie teoretycznej struktury zaproponowanej przez Dąbrowskiego i wpisało ją w wąskie ilościowe rozumienie nauki. Ostatnio Piechowski zaproponował poważną modyfikację teorii Dąbrowskiego, a nawet odrzucenie dwóch najniższych poziomów rozwoju w teorii. Wywołało to reakcję Tilliera i Mendaglio, którzy próbowali bronić oryginalnych koncepcji autora teorii. W artykule zestawiono te dwie interpretacje teorii i zaprezentowano trzecią możliwą interpretację na podstawie badań nad angielskimi i polskimi tekstami Dąbrowskiego. Interpretacja ta rozwiązuje problemy obecne we wcześniej wymienionych podejściach do teorii oraz pokazuje drogę do bardziej usystematyzowanych badań teoretycznych, które są bardzo potrzebne, jeśli chcemy dalej rozwijać teorię i jej główne pojęcia.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Ackerman, Ch.M. (1997). Identifying gifted adolescents using personality characteristics: Dabrowski’s overexcitabilities. Roeper Review, 19, 229–236. DOI: 10.1080/02783199709553835
Ackerman, Ch.M. (2009). The essential elements of Dabrowski’s theory of positive disintegration and how they are connected. Roeper Review, 31, 81–95. DOI: 10.1080/02783190902737657
Alias, A., Abd Majid, R., Mohd Yassin, S.F., & Rahman, S. (2013). Dabrowski’s overexcitabilities profile among gifted students. Asian Social Science, 9, 120–125. DOI: 10.5539/ass.v9n16p120
Bailey, C.L. (2010). Overexcitabilities and sensitivities: Implications of Dabrowski’s theory of positive disintegration for counseling the gifted. Retrieved from: https://www.positivedisintegration.com/Bailey2010.pdf
Chojnowski, D. (2021a). Pedagogiczne implikacje teorii dezintegracji pozytywnej Kazimierza Dąbrowskiego. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Chojnowski, D. (2021b). Rozwój człowieka w teorii dezintegracji pozytywnej Kazimierza Dąbrowskiego jako wyraz osiągnięcia dojrzałości psychicznej. Studia z Teorii Wychowania, XII, 85–102. DOI: 10.5604/01.3001.0015.0461
Daniels, S., & Piechowski, M. (2008). Living with Intensity. Scottsdale: Great Potential Press.
Dąbrowski, K. (1934). Podstawy psychologiczne samodręczenia (automutylacji). Warszawa: Lekarskie Towarzystwo Wydawnicze „Przyszłość”.
Dąbrowski, K. (1946). O integracji i dezyntegracji psychicznej. Zdrowie Psychiczne, 1, 45–49.
Dąbrowski, K. (1948). Pojęcie zdrowia psychicznego. Zdrowie Psychiczne, 2–4, 37–51.
Dąbrowski, K. (1949). Dezyntegracja jako pozytywny etap w rozwoju jednostki. Zdrowie Psychiczne, 4, 26–63.
Dąbrowski, K. (1958). Uwagi o diagnostyce psychologicznej i jej znaczeniu dla samowychowania. Collectanea Theologica, 29, 106–128.
Dąbrowski, K. (1964a). O dezyntegracji pozytywnej. Szkic teorii rozwoju psychicznego człowieka poprzez nierównowagę psychiczną, nerwowość, nerwice i psychonerwice. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Dąbrowski, K. (1964b). Społeczno-wychowawcza psychiatria dziecięca. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Dąbrowski, K. (1975). Osobowość i jej kształtowanie poprzez dezyntegrację pozytywną. Warszawa: Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej.
Dąbrowski, K., & Piechowski, M. (1977). Theory of Levels of Emotional Development, Vol. 1: Multilevelness and Positive Disintegration. New York: Oceanside.
Dąbrowski, K., Piechowski, M., King, M., & Amend, D.R. (1977). Theory of Levels of Emotional Development, Vol. 2: From Primary Integration to Self-Actualization. New York: Oceanside.
Dąbrowski, K. (1979a). Przykłady psychicznej infekcji pozytywnej w szkolnictwie. Tygodnik Studencki „itd”, 42, 30.
Dąbrowski, K. (1979b). Wprowadzenie do higieny psychicznej. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Dąbrowski, K. (1979c). Dezintegracja pozytywna. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Dąbrowski, K. (1981). Sens życia jako rozwiązanie problemu ludzkiej egzystencji (Sens jako problem rozwoju osobowości). Studia Filozoficzne, 4, 99–108.
Dąbrowski, K. (1989a). Zdrowie psychiczne ludzi przeciętnych, wybitnych, o ukształtowanej osobowości oraz problem psychopatii. In K. Dąbrowski (aut.), J. Cybulska-Futkowska (red.), W poszukiwaniu zdrowia psychicznego (pp. 79–91). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Dąbrowski, K. (1989b). Elementy filozofii rozwoju. Warszawa: Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej.
Dąbrowski, K. (2015). Personality-shaping through positive disintegration. North Carolina: Red Pill Press.
Grzywak-Kaczyńska, M. (1975). Teoria dezintegracji pozytywnej a hierarchia wartości. Zdrowie Psychiczne, 3, 53–61.
Grzywak-Kaczyńska, M. (1979). Zdrowie psychiczne nauczyciela. In K. Dąbrowski (red.), Zdrowie psychiczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Jung, C.G. (1916). Psychology of the Unconscious: A Study of the Transformations and Symbolisms of the Libido, a Contribution to the History of the Evolution of Thought. London: Kegan Paul Trench Trubner.
Jung, C.G. (1921). Psychologischen Typen. Zurich: Ritscher.
Jung, C.G. (1956). Symbols of Transformation. London: Routledge.
Jung, C.G. (1998). Symbole przemiany. Analiza preludium do schizofrenii. Warszawa: Wyd. WROTA.
Mendaglio, S. (2008a). Dabrowski’s Theory of Positive Disintegration. Scottsdale: Great Potential Press.
Mendaglio, S. (2008b). Dabrowski’s theory of positive disintegration: A personality theory for the 21st century. In S. Mendaglio (Ed.), Dabrowski’s Theory of Positive Disintegration (pp. 13–40). Scottsdale: Great Potential Press.
Mendalgio, S. (2012). Overexcitabilities and giftedness research: a call for a paradigm shift. Journal for the Education of the Gifted, 35, 207–219. DOI: 10.1177/0162353212451704
Mendaglio, S. (2017). Dabrowski’s dynamisms: Shapers of development and psychological constructs. Advanced Development: A Journal of Adult Giftedness, 16, 1–17.
Mendaglio, S., & Tillier W. (2006). Dabrowski’s theory of positive disintegration and giftedness: Overexcitability research findings. Journal for the Education of the Gifted, 30, 68–87. DOI: 10.1177/016235320603000104
Mendaglio, S., & Tillier, W. (2015). Has the time come to emulate Jung? A response to Piechowski’s most recent rethinking of the theory of positive disintegration: I. The case against primary integration. Roeper Review, 37, 219–228. DOI: 10.1080/02783193.2015.1077495
Mika, E. (2015). On primary integration, psychopathy, and average person. Retrieved from: https://www.linkedin.com/pulse/primary-integration-psychopathy-average-person-elizabeth-mika/
Mika, E. (2022). The highs and lows of positive disintegration. Retrieved from: https://positivedisintegration.substack.com/p/the-highs-and-lows-of-positive-disintegration
Piechowski, M.M. (1993). Is inner transformation a creative process? Creativity Research Journal, 6(1&2), 89–98. DOI: 10.1080/10400419309534468
Piechowski, M.M. (1985). Zdrowie psychiczne jako funkcja rozwoju psychicznego. In K. Dąbrowski (red.), Zdrowie psychiczne (pp. 91–128). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Piechowski, M.M. (2002). How well do we understand Dabrowski’s theory? In N. Duda (Ed.), Positive Disintegration: The Theory of the Future. 100th Dąbrowski Anniversary Program on the Man, the Theory, the Application and the Future (pp. 177–184). Ft. Lauderdale: Fidlar Doubleday.
Piechowski, M.M. (2008). Discovering Dabrowski’s theory. In S. Mendaglio (Ed.), Dabrowski’s Theory of Positive Disintegration (pp. 47–78). Scottsdale: Great Potential Press.
Piechowski, M.M. (2009). Peace Pilgrim, Exemplar of Level V. Roeper Review, 31, 103–112. DOI: 10.1080/02783190902737673
Piechowski, M.M. (2014). Rethinking Dabrowski’s theory I: The case against primary integration. Roeper Review, 36, 11–17. DOI: 10.1080/02783193.2013.856829
Piechowski, M.M. (2015). A reply to Mendaglio and Tillier. Roeper Review, 37, 229–233. DOI: 10.1080/02783193.2015.1077496
Piechowski, M.M. (2017). Rethinking Dabrowski’s theory II: It’s not all flat here. Roeper Review, 39, 87–95. DOI: 10.1080/02783193.2017.1289487
Rankel, M.D. (2008). Dabrowski on authentic education. In S. Mendaglio (Ed.), Dabrowski’s Theory of Positive Disintegration (pp. 79–100). Scottsdale: Great Potential Press.
Rinn, A.N., & Reynolds, M.J. (2012). Overexcitabilities and ADHD in the gifted: an examination. Roeper Review, 34, 38–45. DOI: 10.1080/02783193.2012.627551
Tillier, W. (2002). A brief overview of the relevance of Dabrowski’s theory for the gifted. AGATE (Alberta Gifted and Talented Education), 15(2), 4–13.
Tillier, W. (2018). Personality Development Through Positive Disintegration: The Work of Kazimierz Dąbrowski. Florida: Maurice Bassett.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2023.36.4.261-279
Data publikacji: 2024-03-14 10:37:28
Data złożenia artykułu: 2023-10-31 21:16:51
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Dominik Chojnowski
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.