Zachowania zdrowotne dzieci w wieku przedszkolnym w środowisku rodzinnym
Streszczenie w języku polskim
Zachowania zdrowotne dzieci w wieku przedszkolnym stanowią bardzo ważny element w kształtowaniu i utrwalaniu prawidłowych nawyków zdrowego stylu życia. Już od najmłodszych lat powinno się kształtować u dzieci czynne postawy wobec zdrowia. Zdrowy styl życia dziecka, a w tym: prawidłowe żywienie, aktywność fizyczna na świeżym powietrzu, właściwa higiena, odpowiednia długość snu, są istotnymi czynnikami prawidłowego rozwoju dziecka, jego zdrowia i samopoczucia. Utrwalone w tym okresie przyzwyczajenia i nawyki mają decydujący wpływ na późniejszy styl życia dorosłego już człowieka. Podczas zajęć prowadzonych w przedszkolu występuje wiele okazji i sytuacji, w których możliwe jest kształtowanie czynnych postaw dzieci wobec własnego zdrowia. Jednak szczególna rola w kształtowaniu zdrowych zachowań przypada rodzicom. Celem badań było ustalenie stanu zachowań zdrowotnych dzieci w środowisku rodzinnym. W badaniu ankietowym udział wzięło 197 rodziców dzieci 5- i 6-letnich z wybranych przedszkoli na terenie miasta Bielsk Podlaski i Siedlce. Uwagę zwrócono na takie aspekty, jak: zdrowe żywienie, sen, higiena osobista, wizyty kontrolne u lekarza specjalisty, zdrowie psychiczne i aktywność fizyczna. Badania wykazały, że ogólnie zachowania zdrowotne dzieci są prozdrowotne, jednak istnieje grupa dzieci, która przejawia zachowania antyzdrowotne. Konieczna staje się tu zatem edukacja zdrowotna rodziców.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Baumrind, D. (1971). Current Patterns of Parental Authority. Developmental Psychology Monographs, 4(1), 1–103.
Beardslee, W.R., Wheelock, I. (1994). Children of Parents with Affective Disorders: Empirical Findings and Clinical Implications. W: W.M. Reynolds, H.F. Johnston (Eds.), Handbook of Depres¬sion in Children and Adolescents (s. 463–479). Boston, MA: Springer US.172
Bronfenbrenner, U. (1979). The Ecology of Human Development: Experiments by Nature and Design. Cambridge: Harvard University Press.
Chałdaś-Majdańska, J., Terzic-Markovic, D., Dimoski, Z., Dobrowolska, B. (2020). Analiza oczekiwań rodziców małych dzieci w wieku szkolnym wobec edukacji zdrowotnej w szkole i działań z zakresu promocji zdrowia w środowisku nauczania i wychowania oraz zachowań zdrowotnych w rodzinach dzieci. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 26(2), 155–163. DOI: 10.26444/monz/120150.
Conlon, B.A., Mcginn, A.P., Isasi, C.R., Mossavar-Rahmani, Y., Lounsbury, D.W., Ginsberg, M.S., Diamantis, P.M., Groisman-Perelstein, A.E., Wylie-Rosett, J. (2019). Home Environment Factors and Health Behaviors of Low-income, Overweight, and Obese Youth. American Journal of Health Behavior, 43(2), 420–436. DOI: 10.5993/AJHB.43.2.17.
Curtis, V., Cairncross, S. (2003). Effect of Washing Hands with Soap on Diarrhoea Risk in the Community: a Systematic Review. The Lancet Infectious Diseases, 3(5), 275–281.
Freire de Castilho, A.R., Mialhe, F.L., de Souza Barbosa, T., Puppin-Rontani, R.M. (2013). Influence of Family Environment on Children’s Oral Health: a Systematic Review. Influência do am¬biente familiar sobre a saúde bucal de crianças: uma revisão siste- mática. Jornal de Pediatria (Versão em Português), 89(2), 116–123.
Gawęcki, J., Roszkowski, W. (2018). Żywienie człowieka a zdrowie publiczne, t. 3. Warszawa: PWN.
Hartup, W.W. (1996). The Company They Keep: Friendships and Their Developmental Signifi¬cance. Child Development, 67(1), 1–13.
Jalinik, M., Tokajuk, A.M. (2023). Rola nauczyciela oraz środowiska rodzinnego w wychowaniu dzieci w wieku przedszkolnym. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna, 11(23), 25–36.
Jarosz, M. (2019). Piramida zdrowego żywienia i stylu życia dzieci i młodzieży. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia.
Jones, K., Chesney, R., Leary, J. (2017). Promoting Oral Health in Preschool Children: A Practical Guide for Health Professionals. Journal of Pediatric Dentistry, 7(3), 150–158.
Kaczor, M., Skalski, M. (2016). Rozpowszechnienie i konsekwencje bezsenności w populacji pediatrycznej. Psychiatria Polska, 50(3), 555–569.
Kim, H.S, Lee, C.Y, Lee, T.W., Ham, O.K. (2004). Health Problems and Health Behaviors of Preschoolers. Journal of Korean Academy of Nursing, 34(1), 182–190. DOI: 10.4040/ jkan.2004.34.1.182.
Kral, T.V.E., Rauh, E.M. (2010). Eating Behaviors of Children in the Context of Their Family Envi¬ronment. Physiology and Behavior, 100(5), 567–573. DOI: 10.1016/j.physbeh.2010.04.031.
Lalonde, M. (1974). A New Perspective on the Health of Canadians: a Working Document. Ottawa: Canada Information.
Lindsay, A.C., Greaney, M.L., Wallington, S.F., Mesa, T., Salas, C.F. (2017). A Review of Early Influences on Physical Activity and Sedentary Behaviors of Preschool-Age Children in High- Income Countries. Journal for Specialists in Pediatric Nursing, 22(3), e12182. DOI: 10.1111/ jspn.12182.
Mała encyklopedia medycyny (1989). Warszawa: PWN.
Maszczak, T. (2005). Zdrowie jako wartość uniwersalna. Roczniki Naukowe AWF w Poznaniu, 54, 74.
Nazaruk, S., Waszczuk, J., Marchel, J., Konowaluk, H., Klim-Klimaszewska, A. (2018). The Level of Physical Activity of Children in Kindergarten in the Light of Selected Individual Factors. Problems of Education in the 21st Century, 76, 58–67.
Olejniczak, D., Święcka W., Skonieczna, J., Dykowska, G. (2015). Health Education Influence on Health Behaviors of Preschool Children in the Opinion of Their Parents [Wpływ edukacji zdrowotnej na zachowania zdrowotne dzieci w wieku przedszkolnym w opinii rodziców]. Journal of Education, Health and Sport, 5(9), 261–272. DOI: 10.5281/zenodo.30539.
Orzeł-Gryglewska, J. (2015). Zaburzenia snu związane z ekspozycją na światło w porze nocnej. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 69, 85–97.
Ostrowska, A. (1999). Styl życia a zdrowie. Z zagadnień promocji zdrowia. Warszawa: IFiS PAN.
Østbye, T., Malhotra, R., Stroo, M. i in. (2013). The Effect of the Home Environment on Physical Activity and Dietary Intake in Preschool Children. International Journal of Obesity, 37(10), 1314–1321. DOI: 10.1038/ijo.2013.76.
Petrauskienė, A., Dregval, L., Petkutė, S. (2007). Health Behavior of families Having Preschool¬-Age Children. Medicina (Kaunas), 43(10), 816–823.
Reynaud, E., Vecchierini, M.-F., Heude, B., Charles, M.-A., Plancoulaine, S. (2019). Sleep and Its Relation to Cognition and Behaviour in Preschool-Aged Children of the General Population: a Systematic Review. Journal of Sleep Research, 27(3), 12636.
Roden, J. (2003). Capturing Parents’ Understanding about the Health Behaviors They Practice with Their Preschool-Aged Children. Issues in Comprehensive Pediatric Nursing, 26(1), 23–44. DOI: 10.1080/01460860390183083.
Sanders, M.R. (1999). Triple P-Positive Parenting Program: Towards an Empirically Validated Multilevel Parenting and Family Support Strategy for the Prevention of Behavior and Emotional Problems in Children. Clinical Child and Family Psychology Review, 2(2), 71–90.
Syrek, E. (2008). Zdrowie. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, tom VII. Warszawa: Żak.
Szewczuk, W. (1979). Słownik psychologiczny. Warszawa: WP.
WHO (2006). Basic Documents, Forty-Fifth Edition, Supplement. Geneva: WHO Press.
Wojciechowska, K. (2015). Aspects of Forming Health Behaviors of a Child in a Family. Journal of Education, Health and Sport, 5(6), 453–461. DOI: 10.5281/zenodo.20214.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2025.38.2.159-173
Data publikacji: 2025-10-28 13:34:01
Data złożenia artykułu: 2025-05-28 23:45:35
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Anna Klim-Klimaszewska, Anna Klim-Klimaszewska, Aniela Marlena Tokajuk

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.