Niektóre cechy osobowości a umiejscowienie kontroli zawodowej u kobiet liderek

Grażyna Ewa Kwiatkowska

Streszczenie w języku polskim


Teoretycy i badacze często porównują kobiecy i męski styl zarządzania. Mało jest jednak badań skupionych na samych kobietach, zwłaszcza tych, które piastują wysokie stanowiska i są liderami w danym obszarze. Celem niniejszych badań była próba uzyskania odpowiedzi na pytanie o to, jakimi cechami osobowości i poczuciem umiejscowienia kontroli w pracy charakteryzują się kobiety liderki. Zastosowano Inwentarz Osobowości NEO-FFI Roberta R. McCrae i Paula T. Costy oraz Kwestionariusz Człowiek w Pracy. W badaniach wzięło udział 70 kobiet w wieku 35–55 lat. Grupa badawcza to 35 kobiet pracujących w firmach korporacyjnych i instytucjach publicznych na wyższych stanowiskach, a grupa porównawcza – 35 kobiet zajmujących niższe stanowiska, takie jak sprzedawca, pielęgniarka, opiekun medyczny i nauczyciel. Ciekawe wyniki zaobserwowano w odniesieniu do różnic dotyczących cech osobowości między dwiema grupami badanych kobiet. Okazało się, że kobiety liderki różnią się od kobiet pracujących na podstawowych stanowiskach jedynie poziomem ekstrawersji i neurotyczności. Nie stwierdzono istotnych różnic w zakresie sumienności, ugodowości i otwartości na doświadczenie. Ponadto przejawiają wewnętrzne poczucie umiejscowienia kontroli w pracy, co niewątpliwie pomaga im w pełnieniu ról zawodowych wymagających pełnego zaangażowania, wiary we własne możliwości i odpowiedzialności za siebie i innych, jak również odróżnia od kobiet pełniących swe obowiązki na stanowiskach podstawowych.


Słowa kluczowe


kobiety liderki; cechy osobowości; umiejscowienie kontroli zawodowej

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Dudek, B., Merecz, D., Makowska, Z. (2001). Poczucie kontroli w miejscu pracy a poziom stresu zawodowego i związane z nim skutki. Medycyna Pracy, 52(6), 451–457.

Eagly, A.H., Carli, L.L. (2008). Kobiety górą! Jak przetrwać w labiryncie biznesu. Gliwice: Wydawnictwo Helion.

Gawrycka, M., Wasilczuk, J., Zwiech, P. (2007). Szklany sufit i ruchome schody. Kobiety na rynku pracy. Warszawa: CeDeWu.

Gliszczyńska, X. (1990). Konkretność i ogólność poczucia kontroli. Przegląd Psychologiczny, 33(3), 597–613.

Gliszczyńska, X. (1991). Poczucie własnej skuteczności w procesie pracy. W: X. Gliszczyńska (red.), Psychologiczny model efektywności pracy (s. 55–86). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Janssen-Cilag. (2003). Szklany sufit – rzeczywistość czy mit? Warszawa: Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk.

Judge, T.A., Bono, J.E., Ilies, R., Gerhardt, M.W. (2002). Personality and leadership: A qualitative and quantitative review. Journal of Applied Psychology, 87(4), 765–780, DOI: https://doi.org/10.1037/0021-9010.87.4.765.

Kościelak, R. (2010). Poczucie umiejscowienia kontroli i przekonania o własnej skuteczności w zdrowiu i chorobie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Kubik, K. (2010). Czynniki umożliwiające osiągnięcie kariery zawodowej. Łomża: Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości.

Kupczyk, T. (2009). Kobiety w zarządzaniu i czynniki ich sukcesów. Wrocław: Wyższa Szkoła Handlowa.

Larsen, R.J., Buss, D.M. (2005). Personality Psychology: Domains of Knowledge about Human Nature. New York: McGraw-Hill.

Lisowska, E. (2001). Przedsiębiorczość kobiet w Polsce na tle krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.

Majewska-Opiełka, I. (1998). Umysł lidera. Jak kierować ludźmi u progu XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Medium.

Matczak, A., Jaworowska, A., Fecenec, D., Stańczak, J., Bitner, J. (2009) Człowiek w pracy. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.

Pawlicka, I. (1985). Kontrola jednostki nad otoczeniem. Determinanty, konsekwencje oraz modele procesu. Psychologia Wychowawcza, 28(1), 28–41.

Reykowski, J. (1979). Teoria motywacji a zarządzanie. Warszawa: PWE.

Rosener, J.B. (2003). Przywództwo i paradoks płci. W: M.R. Walsh (red.), Kobiety, mężczyźni i płeć (s. 349–352). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Skinner, E.A., (1996). A Guide to Constructs of Control. Journal of Personality an Social Psychology, 71(3), 549–570, DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.71.3.549.

Spector, P.E. (1982). Behavior in organizations as a function of employee’s locus of control. Psychological Bulletin, 91(3), 482–497, DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.91.3.482.

Stoner, J.A.F., Freeman, R.E., Gilbert, D.R. Jr. (2001). Kierowanie. Warszawa: PWE.

Vinnicombe, S., Colwill, N.L. (1999). Kobieta w zarządzaniu. Wrocław: Wydawnictwo Astrum.

Wilsz, J. (2003). Relacje między procesem przystosowania zawodowego a strukturą osobowości osoby przystosowującej się. W: T. Lewowicki, J. Wilsz, I. Ziaziun, N. Nyczkało (red.), Kształcenie zawodowe: pedagogika i psychologia (T. 4; s. 53–74). Kijów–Częstochowa: Wydawnictwo ZAT „Wipol”.

Wiśniewska-Szałek, A. (2007). Płeć w miejscu pracy – rola kobiet we współczesnym zarządzaniu. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Zarządzanie – Kontekst Strategiczny, Kulturowy i Zasobowy, 5(1187), 202–212.

Witkowski, S. (1994). Psychologia sukcesu. Warszawa: PWN.

Zabłocka, M., Francuz, P. (2006). Wpływ zmiennych osobowych na decyzję o sprawowaniu kontroli w sytuacji odpowiedzialności. Przegląd Psychologiczny, 49(1), 39–61.

Zawadzki, B., Strelau, J., Szczepaniak, P., Śliwińska, M. (1998). Inwentarz Osobowości NEO-FFI Costy i McCrae. Adaptacja polska. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.

Zwiech, P. (2006). Dyskryminacja kobiet na rynku pracy w Polsce. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 20, 271–287.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2019.32.4.231-249
Data publikacji: 2019-12-31 17:08:31
Data złożenia artykułu: 2019-06-05 09:38:39


Statystyki


Widoczność abstraktów - 3401
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1753

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Grażyna Ewa Kwiatkowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.