Autorytet zawodu nauczyciela w opinii studentów studiów nauczycielskich

Katarzyna Jagielska

Streszczenie w języku polskim


W artykule zaprezentowano wyniki badań własnych dotyczących postrzegania autorytetu zawodu nauczyciela przez studentów studiów nauczycielskich. W części teoretycznej zaprezentowano definicyjne ujęcie pojęcia „autorytet” oraz wskazano czynniki warunkujące postrzeganie nauczyciela przez uczniów jako autorytetu. W części empirycznej przedstawione zostały wyniki badań własnych. Analizie poddano 50 esejów napisanych przez studentów kierunków nauczycielskich (wiek 19–23 lata). Dobór próby badawczej był dogodny. Analiza treści esejów pozwoliła wyszczególnić cechy nauczyciela, które są postrzegane przez badanych jako cechy autorytetu. Do cech tych respondenci zaliczyli m.in. wartości moralne, otwartość, zaangażowanie w proces nauczania, motywowanie do działania, otwartość na drugiego człowieka. W poddanych analizie treści esejach studenci często wskazywali na to, że na swojej drodze edukacyjnej spotkali wiele antyautorytetów, czyli nauczycieli, którzy demotywowali ich do działania i poddawali nadmiernej krytyce. W konkluzjach przedstawiono praktyczne wnioski do przygotowywania studentów do wykonywania zawodu nauczyciela.


Słowa kluczowe


autorytet; studenci studiów nauczycielskich; nauczyciel; autorytet zawodu nauczyciela; cechy nauczyciela

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Arendt, H. (1994). Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.

Chałas, K., Maj, A. (red.). (2016). Encyklopedia aksjologii pedagogicznej. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen.

Doroszewski, W. (2006). Słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Dróżka, W. (1997). Młode pokolenie nauczycieli. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego.

Dróżka, W. (2008). Indywidualny styl pedagogiczny jako przejaw twórczości nauczycieli – na podstawie badań autobiograficznych. Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne, 17, 65–78.

Dudzikowa, M. (1995). Autorytet nauczyciela w opinii uczniów. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, (8), 3–11.

Dudzikowa, M. (2007). O autorytecie nauczyciela – z fotografią w kolorze sepii w tle. W: Pomyśl siebie… Minieseje dla wychowawcy klasy (s. 159–181). Gdańsk: GWP.

Dudzikowa, M. (2008). Autorytet jest zawsze relacją. Psychologia w Szkole, (3), 3–11.

Dudzikowa, M. (2010). Autorytet z klamką w tle. Głos Pedagogiczny, (16), 8–12.

Flick, U. (2010). Projektowanie badania jakościowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Gaś, Z.B. (2001). Doskonalący się nauczyciel. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Gołębniak, B.D. (1998). Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza – biegłość – refleksyjność. Toruń–Poznań: Wydawnictwo Edytor.

Kerschensteiner, G. (1914). Der Begriff der staatsbürgerlichen Erziehung. München: Oldenbourg Verlag.

Kołakowski, L. (1994). Obecność mitu. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Łażewska, D. (2013). „Drogi mistrz” czy „mistrz drogi”? Autorytet pedagogiczny w czasach postmoderny. W: D. Łażewska (red.), Autorytet w wychowaniu i edukacji (s. 58–76). Józefów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie.

Łukasik, J.M. (2016). Poznać siebie i dbać o rozwój. W drodze do sukcesu. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ignatianum.

Łukasik, J.M. (2018). Rozwój osobisty nauczyciela – nieobecna kategoria. Ruch Pedagogiczny, (2), 29–37.

Łukasik, J.M. (2020). Rozwój osobisty i zawodowy nauczycielek w okresie wczesnej dorosłości. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, (3), 85–97.

Łukasik, J.M. (2021a). Motywy wyboru zawodu nauczyciela przez studentów uczelni artystycznych. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, (1), 63–75.

Łukasik, J.M. (2021b). Konkursy pamiętnikarskie w pedeutologii. Tradycje, tendencje, perspektywy badań. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego.

Łukasik, J.M., Jagielska, K. (2016). Refleksyjność emerytowanych nauczycieli jako czynnik zmiany i rozwoju osobistego. W: K. Jagielska, J.M. Łukasik, N.G. Pikuła (red.), Rozwój nauczyciela – od wczesnej do późnej dorosłości (s. 173–183). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Łukasik, J.M., Jagielska, K., Duda, A., Koperna, P., Mróz, A., Sobieszczańska, K. (2018). Pedagogical Competencies of Teachers at the Beginning of Their Professional Career. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 221, 21–25.

Miko-Giedyk, J. (2018). Profesor Marii Dudzikowej troska o autorytet nauczyciela. Parezja, (2), 81–96. DOI: https://doi.org/10.15290/parezja.2018.10.08

Mysłakowski, Z. (1971). Pisma wybrane. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

Olearczyk, T. (2012). Autorytet nauczyciela. Wychowawca, (10), 10–13.

Paris, S.G., Ayres, L.R. (1997). Stawanie się refleksyjnym uczniem i nauczycielem. Warszawa: WSiP.

Pieter, J. (1963). Słownik psychologiczny. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Piwowarski, R. (2013). Życie i praca polskiego nauczyciela oraz czynniki budujące i niszczące jego autorytet. Ruch Pedagogiczny, (2), 19–35. DOI: https://doi.org/10.17951/lrp.2016.35.3.19

Piwowarski, R. (2018). Prestiż i zarobki polskich nauczycieli. Ruch Pedagogiczny, (2), 39–54.

Piwowarski, R. (2020). Czy praca nauczycieli jest ceniona? W: J. Madalińska-Michalak, A. Wiłkomirska (red.), Pedagogika i edukacja wobec kryzysu zaufania, wspólnotowości i autonomii (s. 267–286). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323542957.pp.267-286

Rowid, H. (1957). Podstawy i zasady wychowania. Warszawa: Wydawnictwo Wspólna Sprawa.

Skarga, B. (2007). Człowiek to nie jest piękne zwierzę. Kraków: Znak.

Smak, M., Walczak, D. (2015). Pozycja społeczno-zawodowa nauczycieli. Raport z badań jakościowych. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Szempruch, J. (2013). Pedeutologia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Szymański, M. (2005). Nauczyciel jako profesjonalista. Nowa Szkoła, (6).

Szymczyk, J. (2009). Bycie (stawanie się) refleksyjnym nauczycielem. Perspektywa socjokulturowa. Forum Dydaktyczne, (5–6), 50–58.

Tchorzewski, A. de (2017). Autorytet i jego struktura aksjologiczna. Studia Paedagogica Ignatiana, 5(20), 187–212. DOI: https://doi.org/10.12775/SPI.2017.5.008

Witkowski, L. (2009). Wyzwania autorytetu w praktyce społecznej i kulturze symbolicznej (przechadzki krytyczne w poszukiwaniu dyskursu w teorii). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

NETOGRAFIA

Perkowska-Klejman, A. (2018). Przegląd literatury przedmiotu: Refleksyjność w kontekście uczenia się. Poszukiwanie pojęć, modeli i metod. Pobrane z: https://alosus.ceo.org.pl/sites/alosus.ceo.org.pl/files/perkowska-klejman_a.pdf (dostęp: 15.02.2021).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2021.34.4.153-170
Data publikacji: 2022-03-02 18:21:17
Data złożenia artykułu: 2021-10-04 10:19:28


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1645
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 3508

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Katarzyna Jagielska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.