Zachowania suicydalne wśród osób starszych

Łukasz Świerczewski

Streszczenie w języku polskim


W polskim społeczeństwie już samo słowo „samobójstwo” wywołuje wiele skrajnych emocji, takich jak strach, niepewność, ale również wrogość, a nawet niechęć i zażenowanie. Czasami są to smutek i żal. Większość ludzi woli unikać tego tematu i żyć w złudnym przekonaniu, że problem ten dotyczy tylko niewielkiej części populacji. Zjawisko to jednak istnieje i w coraz większym stopniu dotyka wszystkie grupy społeczne i wiekowe, w tym także osoby starsze, które teoretycznie powinny cieszyć się życiem i w pełni z niego korzystać. Zachowania suicydalne wśród seniorów na przestrzeni ostatnich lat stają się coraz większym problemem, który z roku na rok systematycznie przybiera na sile, co wyraźnie potwierdza zwiększająca się liczba przypadków prób i skutecznych zamachów samobójczych dokonywanych przez osoby starsze. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie skali zjawiska samobójstw wśród reprezentantów grupy wiekowej powyżej 65. roku życia, ze szczególnym uwzględnieniem ogólnego zarysu problematyki zjawiska, jego etiologii i symptomatologii. W zakończeniu szczegółowo zaprezentowano modele oddziaływań prewencyjnych, które uwzględniając czynniki społeczne, psychologiczne, psychiatryczne i kryminologiczno-wiktymologiczne, mogą skutecznie wpłynąć na wydatne ograniczenie występowania zjawiska w omawianej grupie społecznej.


Słowa kluczowe


samobójstwo; osoby starsze; zachowania suicydalne; oddziaływania prewencyjne

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Araszkiewicz, A., Chatizow, J. (2007). Psychiatryczny model zapobiegania samobójstwom. Suicydologia, 3(1), 29–39.

Baumann, K. (2008). Problemy aktów samobójczych wśród osób w starszym wieku. Gerontologia Polska, 16(2), 80–88.

Bińczycka-Anholcer, M. (2005). Zachowania suicydalne osób w starszym wieku. Suicydologia, 1(1), 7–87.

Brazinova, A., Moravansky, N., Gulis, G. (2017). Suicide Rate Trends in the Slovak Republic in 1993–2015. International Journal of Social Psychiatry, 63(2), 161–168. DOI: 10.1177/0020764016688715

Brodniak, W.A. (2006). Współczesne społeczno-kulturowe koncepcje i teorie samobójstw. Suicydologia, 2(1), 17–25.

Brodniak, W.A. (2008). Problemy i kontrowersje wokół zapobiegania samobójstwom. Remedium, (9), 1–3.

Hołyst, B. (1983). Samobójstwo – przypadek czy konieczność. Warszawa: PWN.

Hołyst, B. (2002). Suicydologia. Warszawa: PWN.

Hołyst, B. (2016). Kryminologia. Warszawa: Wolters Kluwers.

Hołyst, B. (2021). Wiktymologia społeczna. Warszawa: PWN.

James, R.K., Gilliland, B.S. (2005). Strategie interwencji kryzysowej. Pomoc psychologiczna poprzedzająca terapię. Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne Parpa.

Jusko, P., Kozubik, M., Tokovska, M. (2019). How Can Suicidal Behaviour in the Elderly Be Prevented? A Scoping Review of the Visegrad Group Countries. SW Czech and Slovak Social Work. ERIS Journal, 19(4), 19–31.

Kołodziej, W. (2008). Zaburzenia psychiczne i ryzyko samobójstw u osób w starszym wieku. W: A. Nowicka (red.), Wybrane problemy osób starszych (s. 87–97). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Konieczna-Woźniak, R. (2005). Seniorzy w społeczeństwie wiedzy i informacji. W: A. Fabiś (red.), Seniorzy w rodzinie, instytucji i społeczności. Wybrane zagadnienia współczesności gerontologii (s. 59–70). Sosnowiec: Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu.

Nowa encyklopedia powszechna. (2004). Warszawa: PWN.

Rembowski, J. (1992). Samotność. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Ringer, E. (1993). Samobójstwa – apel do innych. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Profi.

Rosa, K. (2013). Zachowania samobójcze w domach pomocy społecznej. Psychiatria, 10(2), 91–100.

Tucholska, S. (2006). Ryzyko zachowań samobójczych osób starszych. W: S. Stauden, M. Marczuk (red.), Starzenie się a satysfakcja z życia (s. 133–143). Lublin: Wydawnictwo KUL.

Turecki, G., Brent, D.A. (2016), Suicide and Suicidal Behaviour. The Lancet, 287, 1227–1239. DOI: 10.1016/S0140-6736(15)00234-2

Twardowska-Rajewska, J. (red.). (2005). Przeciw samotności. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Witkowska, H. (2021). Samobójstwo w kulturze dzisiejszej. Listy samobójców jako gatunek wypowiedzi i fakt kulturowy. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

World Health Organization (WHO). (2021). Suicide Worldwide in 2019. Global Health Estimates. Geneva.

NETOGRAFIA

Komenda Główna Policji (KGP). (2022). Informacja statystyczna dotycząca zarejestrowanych zamachów samobójczych w latach 2017–2021. Pobrane z: https://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/zamachy-samobojcze/63803,Zamachy-samobojcze-od-2017-roku.html

Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD). (2021). Suicide Rates 2020. Pobrane z: https://data.oecd.org/healthstat/suicide-rates.htm

AKTY PRAWNE

Rozporządzenie Rady Ministrów. (2021). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 marca 2021 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025 (Dz.U. 2021 poz. 642).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2022.35.4.89-104
Data publikacji: 2023-02-27 15:39:03
Data złożenia artykułu: 2022-10-06 08:15:11


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1127
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 2949

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Łukasz Świerczewski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.