Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Analiza uwarunkowań zachowań samobójczych seniorów – w kierunku gerontosuicydologii
Streszczenie w języku polskim
Zwiększająca się skala zachowań samobójczych w populacji stanowi istotne wyzwanie dla działań z zakresu zdrowia publicznego. Seniorzy, czyli osoby, które ukończyły 60. rok życia, oraz osoby w wieku przedemerytalnym stanowią grupę podwyższonego ryzyka, co jest dostrzegalne w liczbie zamachów samobójczych i samobójstw dokonanych. Analizy porównawcze między poszczególnymi kohortami wiekowymi pozwalają na wskazanie tej grupy wiekowej jako posiadającej najwyższy współczynnik dokonanych zamachów w stosunku do prób samobójczych. Celem poznawczo-teoretycznym jest poznanie uwarunkowań zachowań samobójczych seniorów. Celem praktyczno-wdrożeniowym natomiast jest wypracowanie rekomendacji w zakresie zapobiegania zachowaniom samobójczym seniorów. Głównym problemem badawczym jest następujące pytanie: Jakie są uwarunkowania zachowań samobójczych seniorów? Zastosowano metodę desk research. Wykorzystując typologię samobójstw przedstawioną przez Durkheima, podjęto próbę analizy specyficznych dla wieku senioralnego czynników podnoszących ryzyko zamachów samobójczych. W związku z tym postuluje się łączenie wiedzy gerontologicznej i suicydologicznej w perspektywę gerontosuicydologiczną. Analizy w tej perspektywie pozwolą na zwrócenie większej uwagi badaczy na problemy kryzysu suicydologicznego w analizowanej kohorcie wiekowej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Baumann, K. (2008). Problemy aktów samobójczych wśród osób w starszym wieku. Gerontologia Polska, 16(2), 80–88.
Bednarowska, Z. (2015). Desk research – wykorzystanie potencjału danych zastanych w prowadzeniu badań marketingowych i społecznych. Marketing i Rynek, (7), 18–26.
Beghi, M., Butera, E., Cerri, C.G., Cornaggia, C.M., … Lozupone, M. (2021). Suicidal Behaviour in Older Age: A Systematic Review of Risk Factors Associated to Suicide Attempts and Completed Suicides. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 127, 193–211. DOI: 10.1016/j.neubiorev.2021.04.011
Bochenek, M. (2009). Społeczne koszty przekształceń systemowych w Polsce w latach 1989–2009. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, (24), 165–168.
Brzeski, Z., Sodolski, W. (2009). Suicidal Attempts among Elderly Inhabitants of the Lublin Region. Medycyna Ogólna, 15(4), 505–513.
Cattell, H. (2000). Suicide in the Elderly. Advances in Psychiatric Treatment, 6(2), 102–108. DOI: 10.1192/apt.6.2.102
Czabański, A. (2012). Przypadki samobójstw altruistycznych we wspomnieniach seniorów. Nowiny Lekarskie, 81(1), 49–54.
Czabański, A., Mariański, J. (2018). Problematyka samobójstw w ujęciu Marii Jarosz. Teologia i Moralność, 13(2), 226–228. DOI: 10.14746/tim.2018.24.2.13
Domańska, J.M. (2017). Teoretyczne aspekty zjawiska samobójstw. Pedagogika. Studia i Rozprawy, 26(2), 187–201. DOI: 10.16926/p.2017.26.36
Fabiś, J., Pyrtek, K. (2022). Samobójstwa wśród osób starszych w dobie pandemii COVID-19. Przegląd literatury polskiej i światowej. Exlibris Biblioteka Gerontologii Społecznej, 23(2), 51–66. DOI: 10.57655/EXLIBRIS_2_2022_3
Formella, Z. (2004). Samobójstwo. Refleksja psychopedagogiczna. Seminare, 20, 369–385. DOI: 10.21852/sem.2004.27
Gramaglia, C., Martelli, M., Scotti, L., Bestagini, L… Zeppegno, P. (2022). Attempted Suicide in the Older Adults: A Case Series from the Psychiatry Ward of the University Hospital Maggiore Della Carità, Novara, Italy. Frontiers in Public Health, 9. DOI: 10.3389/fpubh.2021.732284
Juszczak, M. (2020). Motyw samobójstwa w wybranych tekstach piosenek polskich. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Kadr Menedżerskich, (6), 47–57.
Kicińska, L., Palma, J. (2022). Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży. Raport za lata 2012–2021 na podstawie danych Komendy Głównej Policji. Pobrane z: https://backend.zwjr.pl/media/attachments/Raport_za_lata_2012-2021_zachowania_samobojcze_mlodziezy_2_JVEHSu1.pdf
Kolek, A. (2014). Zmiany polskiego systemu emerytalnego po 2007 roku. Pobrane z: https://open.icm.edu.pl/handle/123456789/3311
Kramkowska, E. (2016). Człowiek stary w sytuacji migracji dorosłych dzieci. Roczniki Nauk Społecznych, 8(44), 123–141. DOI: 10.18290/rns.2016.8(44).2-6
Niewiedział, D. (2014). Wybrane psychospołeczne predyktory procesu adaptacji do wdowieństwa starzejących się kobiet. Styl „odwiązania” od partnera. Rocznik Lubuski, 40(1), 59–72.
Olszewska, B., Warzyńska-Bartczak, Z. (2015). Samobójstwa w Łodzi jako odzwierciedlenie dezintegracji społecznej w wyniku transformacji ustrojowej. Suicydologia, (7), 84–85.
Pikuła, G.N. (2016). Poczucie sensu życia osób starszych. Inspiracje do edukacji w starości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Polewka, A., Chrostek-Maj, J., Szczepańska, Ł., Foryś, Z., Chmiest, W. (2006). Samobójstwa usiłowane u osób w wieku podeszłym i późnej starości hospitalizowanych w Klinice Toksykologii w Krakowie w latach 2003–2005 – ocena czynników klinicznych i demograficznych. Przegląd Lekarski, 63(6), 365–368.
Pospiszyl, I. (2008). Patologie społeczne. Warszawa: PWN.
Rosa, K. (2012). (Nie)wiarygodność danych statystycznych dotyczących zachowań samobójczych. Perspektywa teoretyczna i praktyka społeczna. Przegląd Socjologiczny, 61(2), 265–290.
Rosa, K. (2013). Zachowania samobójcze w domach pomocy społecznej. Psychiatria, 10(2), 91–100.
Sacharczuk, K. (2021). Samobójstwa wśród osób w podeszłym wieku w świetle statystyk polskich i europejskich. Journal Socioterapie, (7), 33–41.
Sadek, J., Diaz-Piedra, B., Saleh, L., MacDonald, L. (2024). A Narrative Review: Suicide and Suicidal Behaviour in Older Adults. Frontiers in Psychiatry, 15. DOI: 10.3389/fpsyt.2024.1395462
Sobkowiak, M., (2011). Przeciwdziałanie zachowaniom suicydalnym w pracy socjalnej. Gorzów Wielkopolski: Publikatornia.
Sosnowska-Bielicz, E., Wrótniak, J. (2018). Samotność seniorów a rodzina. Wyzwania dla opieki profesjonalnej. Studia nad Rodziną, 22(5), 115–132. DOI: 10.21697/snr.2018.50.5.08
Statystyki Policyjne (b.d.). Zamachy samobójcze. Pobrane z: https://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/zamachy-samobojcze
Synowiec-Piłat, M. (2012). Aktywność starszych ludzi w kontekście promocji zdrowia. W: E. Jurczyk-Romanowska (red.), Trzecia zmiana (s. 202–203). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB.
Szafranek, A. (2016). Śmierć społeczna osoby starszej i towarzyszące jej okoliczności. W: M. Halicka, J. Halicki, E. Kramkowska (red.), Starość: poznać, przeżyć, zrozumieć (s. 49–61). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Szukalski, P. (2004). Przepływy międzypokoleniowe jako obszar działań na rzecz poprawy powstawania i funkcjonowania rodzin w różnych fazach ich rozwoju. W: D. Graniewska (red.), Sytuacja rodzin i polityka rodzinna w Polsce. Uwarunkowania demograficzne i społeczne (s. 93–105). Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Szukalski, P. (2006). Wdowieństwo w starszym wieku w Polsce. Gerontologia Polska, 14(2), 63–70.
Szukalski, P. (2007). Przestrzenne zróżnicowanie wdowieństwa w starszym wieku w Polsce. W: A. Rączaszka (red.), Uwarunkowania demograficzne rozwoju społeczno-gospodarczego na przykładzie województwa śląskiego i opolskiego (s. 111–129). Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
Szukalski, P. (2016). Owdowienia we współczesnej Polsce. Demografia i Gerontologia Społeczna – Biuletyn Informacyjny, (9), 1–4.
Świerczewski, Ł. (2022). Zachowania suicydalne wśród osób starszych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 35(4), 89–104. DOI: 10.17951/j.2022.35.4.89-104
Urbanek, A. (2017), Bezradność wobec życia – dramat starości w cieniu samobójstwa. Rocznik Andragogiczny, 24, 249–266. DOI: 10.12775/RA.2017.018
Wawrzyniak, J.K. (2011). Samobójstwo w starości jako sposób na uniknięcie obniżenia jakości życia. W: A. Fabiś, M. Muszyński (red.), Społeczne wymiary starzenia się (s. 185–195). Bielsko-Biała: BGS.
World Health Organization (2014). Preventing Suicide: A Global Imperative. Luxembourg.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2024.37.2.219-233
Data publikacji: 2024-09-30 16:59:05
Data złożenia artykułu: 2024-01-09 11:28:53
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Sławomir Kania
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.