Rola dźwięku na wystawie „Elementarz. Życie dzieci w obozie na Majdanku” w Państwowym Muzeum na Majdanku

Streszczenie w języku polskim

„Elementarz. Życie dzieci w obozie Majdanku” to wystawa edukacyjna poświęcona przedwojennym i obozowym losom dzieci żydowskich, polskich i białoruskich. Wystawa mieści się w baraku 53 KL Majdanek. Wystawę można scharakteryzować jako instalację scenograficzną, fotograficzną i dźwiękową. Kakofonia dźwięków wydawanych przez dzieci bawiące się podczas przerwy szkolnej, ich głosy i zeznania dorosłych więźniów nakładają się na siebie. To nakładanie się reprezentuje palimpsestową strukturę czasu zbudowaną z dźwięków. Aspekt dźwiękowy wystawy odgrywa kluczową rolę w odbiorze ekspozycji. Czas przed wojną symbolizują wesołe odgłosy dzieci. Czas przebywania w obozie nie jest reprezentowany przez przerażające odgłosy płaczu czy krzyku; zastępuje go chór głosów świadczących o przeszłych wydarzeniach i towarzyszą mu ciche dźwięki kołysanki. Uwagę skupiają elementy audiosfery ekspozycji – ilustrują one doświadczenia obozowe dzieci, rezygnując z opisów historycznych i plansz, a wykorzystując wyłącznie relacje świadków i głęboko symboliczne obiekty. Wystawa stanowi interesujący przypadek wykorzystania stosunkowo prostych, a jednocześnie silnie oddziałujących na wyobraźnię zwiedzających narzędzi o charakterze afektywnym. Dzięki temu udało się uniknąć banalizacji i nadmiernych uproszczeń, a także informacyjnego przesytu i dydaktyzmu znanego z konwencjonalnych muzeów.