Style radzenia sobie ze stresem a samoocena kobiet z zaburzeniami odżywiania

Anna Wiatrowska

Streszczenie w języku polskim


W obrazie zaburzeń odżywiania ważny jest brak efektywnych stylów radzenia sobie ze stresem oraz niskie poczucie własnej wartości. Czynniki te mogą odgrywać istotną rolę w etiologii zaburzeń, jak również negatywnie wpływać na przebieg leczenia oraz zwiększać ryzyko nawrotu i pogłębiania się następstw psychopatycznych. Celem prezentowanych badań jest identyfikacja korelacji między radzeniem sobie ze stresem a samooceną kobiet z zaburzeniami odżywiania. Przebadano 125 kobiet, w tym 73 z jadłowstrętem psychicznym i 52 z żarłocznością psychiczną. W badaniach zastosowano Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS) oraz Wielowymiarowy Kwestionariusz Samooceny (MSEI). Przeprowadzone analizy wykazały szereg istotnych zależności między stylami radzenia sobie ze stresem a samooceną kobiet z jadłowstrętem i żarłocznością psychiczną – zarówno jej ogólnym poziomem, jak i samowartościowaniem dotyczącym szczegółowych aspektów ich funkcjonowania oraz oceną spójności obrazu siebie i potrzebą aprobaty społecznej. Badania mogą stanowić wstęp do dalszych analiz, mających na celu poszukiwanie zależności między rozmaitymi wymiarami funkcjonowania psychospołecznego kobiet z zaburzeniami odżywiania.


Słowa kluczowe


style radzenia sobie ze stresem; samoocena; jadłowstręt psychiczny; żarłoczność psychiczna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Andersen A.E. (2002), Eating disorders in males, [w:] C.G. Fairburn, K.D. Brownell (eds.), Eating Disorders and Obesity, New York: Guilford Press.

Baumeister R.F., Campbell J.D., Krueger J.I., Vohs K.D. (2003), Does high self-esteem cause better performance, interpersonal success, or healthier lifestyles?, “Psychological Science in the Public Interest”, Vol. 4(1), DOI: https://doi.org/10.1111/1529-1006.01431.

Bomba J., Józefik B. (2003), Leczenie anoreksji i bulimii psychicznej. Co, kiedy, komu?, Kraków: Biblioteka Psychiatrii Polskiej. Komitet Redakcyjno-Wydawniczy PTP.

Bright J.A., Hayward P., Clements J. (1997), Dealing with chronic stress: Coping strategies, self-esteem and service use in mothers of handicapped children, “Journal of Mental Health”, No. 6.

Brytek-Matera A. (2009), Konfrontacja ze stresem u kobiet z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi, „Endokrynologia. Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii”, nr 4.

Endler N.S., Parker J.D.A. (1990), The multidimensional assessment of coping: A critical evaluation, “Journal of Personality and Social Psychology”, Vol. 58(5), DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.58.5.844.

Epstein S. (1980), The self-concept: A review and the proposal of an integrated theory of personality, [w:] E. Staub (ed.), Personality: Basic Aspect and Current Research, Englewood Cliffs NJ: Prentice-Hall.

Fairbank J.A., Hansen D.J., Fitterling J.M. (1991), Patterns of appraisal and coping across different stressor conditions among former prisoners of war with and without posttraumatic stress disorder, “Journal of Consulting and Clinical Psychology”, Vol. 59(2), DOI: https://doi.org/10.1037/0022-006X.59.2.274.

Fairburn C.G. (2013), Terapia poznawczo-behawioralna i zaburzenia odżywiania, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Fairburn C.G., Cooper Z., Shafran R. (2003), Cognitive behaviour therapy for eating disorders: A “transdiagnostic” theory and treatment, “Behaviour Research and Therapy”, Vol. 41(5), DOI: https://doi.org/10.1016/S0005-7967(02)00088-8.

Fecenec D. (2008), Wielowymiarowy Kwestionariusz Samooceny MSEI (polska adaptacja), Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych.

Fryer S., Waller G., Kroese B.S. (1997), Stress, coping, and disturbed eating attitudes in teenage girls, “International Journal of Eating Disorders”, No. 22.

Jaros K., Oszwa U. (2014), Style radzenia sobie ze stresem u dziewcząt z grupy ryzyka anoreksji, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 65(1).

Keel P.K., Forney K.J. (2013), Psychosocial Risk Factors for Eating Disorders, “International Journal of Eating Disorders”, No. 46.

Kucharska K., Wilkos E. (2016), Zaburzenia odżywiania, [w:] M. Jarema (red.), Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa: Wydawnictwo PZWL.

Leary M.R., Tambor E.S., Terdal S.J., Downs D.L. (1995), Self-esteem as an interpersonal monitor. The sociometer hypothesis, “Journal of Personality and Social Psychology”, No. 68.

Morrison J. (2016), DSM-5 bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicystów, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pawłowska B. (2011), Współzależność między sposobami radzenia sobie ze stresem a zaburzonymi postawami wobec odżywiania u kobiet z anoreksją typu przeczyszczającego i z bulimią, “Family Medicine and Primary Care Review”, Vol. 13(2).

Pilecki M. (1999), Diagnostyka zaburzeń odżywiania się, [w:] B. Józefik (red.), Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Rabe-Jabłońska J. (2003), Jadłowstręt psychiczny u dorosłych kobiet, „Psychiatria Polska”, nr 37(1).

Rajewski A. (2011), Zaburzenia odżywiania, [w:] I. Namysłowska (red.), Psychiatria dzieci i młodzieży, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P. (2013), Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS. Podręcznik do polskiej normalizacji, Warszawa: Wydawnictwo PTP.

Szpitalak M., Polczyk R. (2015), Samoocena. Geneza, struktura, funkcje i metody pomiaru, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Treasure J. (2007), The trauma of self-starvation: Eating disorders and body image, [w:] M. Nasser, K. Baistow, J. Treasure (eds.), The Female Body in Mind: The Interface Between the Female Body and Mental Health, London: England Routledge.

Villa V., Manzoni G.M., Pagnini F., Castelnuovo G., Cesa G.L., Molinari E. (2009), Do coping strategies discriminate eating disordered individuals better than eating disorder features? An explorative study on female inpatients with anorexia and bulimia nervosa, “Journal of Clinical Psychology in Medical Settings”, Vol. 16(4), DOI: https://doi.org/10.1007/s10880-009-9172-9.

Vollrath M., Angst J. (1993), Coping and illness behavior among young adults with panic, “Journal of Nervous and Mental Disease”, Vol. 181(5), DOI: https://doi.org/10.1097/00005053-199305000-00005.

Wiatrowska A. (2009), Jakość życia w zaburzeniach odżywiania, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Wiatrowska A. (2013), Zasoby osobiste kobiet z bulimią psychiczną, „Zeszyty Naukowe WSSP”, nr 16.

Wiatrowska A. (2017), Radzenie sobie ze stresem u osób z zaburzeniami odżywiania, „Annales UMCS. Sectio J”, nr 1, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2017.30.1.161.

Wolska M. (1999), Cechy indywidualne pacjentów z zaburzeniami odżywiania się, [w:] B. Józefik (red.), Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2018.31.2.255-270
Data publikacji: 2018-12-22 08:06:13
Data złożenia artykułu: 2018-08-26 21:21:50


Statystyki


Widoczność abstraktów - 5738
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 2164

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2018 Anna Wiatrowska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.