Modele edukacji włączającej w wybranych placówkach oświatowych w Czechach – edukacja włączająca a kultura organizacji

Marzanna Farnicka, Verá Kosiková

Streszczenie w języku polskim


Nauczyciele i osoby zarządzające placówkami oświatowymi od lat borykają się z licznymi wyzwaniami związanymi ze zmianami zachodzącymi w świecie. Idea dążenia do „doskonałości w nauczaniu” w oparciu o Fullanowski paradygmat transformacji kultury szkolnej stała się powodem do głębszej refleksji w tym obszarze. Metodą analizy porównawczej studiów przypadków uzyskano obraz modeli pracy w placówkach oświatowych w ramach tych samych wytycznych systemowych. W celu dokonania porównań wzięto pod uwagę strategie ukierunkowane na zapewnienie jak najbardziej efektywnego wsparcia uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz na proces ewaluacji działań. Na podstawie trzech doświadczeń wdrażania idei edukacji włączającej pokazano kilka strategii radzenia sobie z wymaganymi zmianami. Przedstawione studia przypadków pokazały, że chociaż strategie poszczególnych placówek edukacyjnych były zróżnicowane, ich celem było oferowanie funkcjonalnych i skutecznych działań specjalistycznych, które sprzyjają rozwojowi osobistemu i społecznemu dzieci. Różnice między nimi dotyczą konkretnych wymiarów – są okazjonalne lub systematyczne, skoncentrowane na nauczycielach lub problemach, dotyczą komunikacji lub działania, stanowią część codziennej pracy szkoły lub stosowane są w przypadku rozwiązywania pojawiających się problemów. Wyniki badań przedstawiają pewien typ narracji, związany z eliminowaniem oporu wobec zmiany i pozytywnym monitorowaniem jej skutków zgodnie ze specyficzną kulturą organizacji.


Słowa kluczowe


edukacja włączająca; kultura organizacji; paradygmat transformacji kultury szkolnej; dzieci; nauczyciele

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


LITERATURE

Baslerová, P., Michalik, J., Felcmanová, L. (2020). Katalog podpůrných opatření: obecná část: pro žáky s potřebou podpory ve vzdělávání. Olomouc: Univerzita Palackého v Olomouci.

Bronfenbrenner, U. (1976). The Experimental Ecology of Education. Teachers College Record, 78(2), 157–204. DOI: 10.1177/016146817607800201

Coleman, J.S., Campbell, E.Q., Hobson, C.J., McPartland, J., Mood, A.M., … York, R.L. (1966). Equality of Educational Opportunity. Washington: US Government Printing Office.

Czerniawska, B. (2011). Antropologia i teoria organizacji. Wczoraj i dziś. Problemy Zarządzania, 9(2), 11–29.

Denek, K. (1997). Efektywność edukacji szkolnej. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, (30), 91–106.

Farnicka, M. (2019). Action Research as an Element of Integrative Research Model in Social Sciences. Przegląd Badań Edukacyjnych / Educational Studies Review, 1(28), 219–233. DOI: 10.12775/PBE.2019.012

Farnicka, M. (2022). Education in XXI – How to Overcome Problems with Dispersion? In: B. Pituła, I. Nowosad (Eds.), Education – Multiplicity of Meanings, Commonality of Goals (pp. 123–136). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht Verlage. DOI: 10.14220/9783737014229

Fullan, M. (1999). Change Forces: The Sequel. London: Taylor & Francis.

Global Education Monitoring Report Team. (2020). Global Education Monitoring Report 2020. Inclusion and Education: All Means All. Paris: UNESCO.

Greiner, L.E. (1972). Evolution and Revolution as Organizations Grow. Harvard Business Review, 50(4).

Hargreaves, A., Fink, D. (2012). Sustainable Leadership. San Francisco: Jossey-Bass.

Holeček, V. (2014). Psychologie v učitelské praxi. Praha: Grada.

Kendiková, J. (2016). Vzdělávání žáka s SVP. Praha: Raabe.

Lašek, J. (2001). Sociálně psychologické klima školních tříd a školy. Hradec Králové: Gaudeamus.

Levine, D.U., Lezotte, L.W. (1990). Unusually Effective Schools: A Review and Analysis of Research and Practice. Madison: The National Center for Effective Schools Research and Development.

Lipnická, M. (2017). Poradenská činnost učitele v mateřské škole. Praha: Portál.

Michalik, J., Baslerová, P., Felcmanová, L. (2016). Podpůrná opatření ve vzdělávání. Praha: Člověk v tísni.

Mrázková, J., Zapletalová, J. (2016). Metodika nastavování podpůrných opatření ve školách ve spolupráci se školskými poradenskými zařízeními: Národní ústav pro vzdělávání, školské poradenské zařízení a zařízení pro další vzdělávání pedagogických pracovníků. Praha, NÚV.

Nowosad, I. (2019). Kultura szkoły w rozwoju szkoły. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Nowosad, I., Farnicka, M. (2018). The Importance of Teachers’ Well-Being in the School’s Organizational Culture. Research Implications. Przegląd Badań Edukacyjnych / Educational Studies Review, 2(27), 149–166. DOI: 10.12775/PBE.2018.022

Opekarová, O. (2010). Kapitoly z výchovného poradenství. Praha: Univerzita Jana Amose Komenského.

Peterson, K.D. (2002). Enhancing School Culture: Reculturing Schools Excerpted from Positive or Negative? Journal of Staff Development, 23(3), 10–15.

Peterson, K.D., Deal, T.E. (2009). The Shaping School Culture. San Francisco: Fieldbook.

Schein, E.H. (1985). Organizational Culture and Leadership. San Francisco: Jossey-Bass.

Stoll, L., Fink, D. (1996). Changing Our Schools: Linking School Effectiveness and School Improvement. Buckingham: Open University Press.

UNESCO. (2017). A Guide for Ensuring Inclusion and Equity in Education. Paris.

ONLINE SOURCES

European Agency for Special Needs and Inclusive Education. (2022). Changing Role of Specialist Provision in Supporting Inclusive Education: Final Synthesis Report. Retrieved from https://www.european-agency.org/sites/default/files/CROSP_Final_Synthesis_Report.pdf

Fullan, M. (2007). Introduction: Inside the Black Box. In: How the World’s Best-Performing School Systems Come Out on Top. Retrieved from https://tiny.pl/wvnmb

Ośrodek Rozwoju Edukacji. (2022). Edukacja włączająca odpowiedzią na potrzeby wszystkich polskich uczniów. Retrieved from https://www.ore.edu.pl/2022/06/edukacja-wlaczajaca-odpowiedzia-na-potrzeby-wszystkich-polskich-uczniow

LEGAL ACTS

Decree. (2016). Decree No. 27/2016 Coll., Prague, Czech Republic.

Education Act. (2004). Act No. 561/2004, Prague, Czech Republic.

Education Act. (2016). Decree No. 197/2016 Coll., Prague, Czech Republic.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2023.36.1.45-61
Data publikacji: 2023-06-13 12:01:59
Data złożenia artykułu: 2022-09-17 21:24:47


Statystyki


Widoczność abstraktów - 534
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 250

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Marzanna Farnicka, Verá Kosiková

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.