Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Kształtowanie kultury bezpieczeństwa w systemie edukacyjnym w Ukrainie
Streszczenie w języku polskim
W artykule podkreślono ważną rolę kształtowania kultury bezpieczeństwa, wynikającą z wysokiego poziomu traumatyzacji dzieci i młodzieży w życiu codziennym oraz skutków masowego konfliktu zbrojnego w Ukrainie. Wskazano, że poprawa poziomu bezpieczeństwa w kraju jest możliwa poprzez kształtowanie kultury bezpieczeństwa jako nowego spojrzenia na świat w systemie wartości, poglądów, postaw i stereotypów zachowań jednostki, które określają jej podejście do bezpieczeństwa. Strukturę i składniki kultury bezpieczeństwa zdefiniowano jako zbiór wiedzy, umiejętności, zdolności, wartości i postaw, które zapewniają bezpieczne zachowanie ludzi; ujawniono cel i zadania kształtowania kultury bezpieczeństwa w systemie edukacji w Ukrainie. Zanalizowano cechy kształtowania kultury bezpieczeństwa w placówkach edukacji przedszkolnej, wynikające z wiekowych i psychologicznych cech dzieci w wieku przedszkolnym. Scharakteryzowano metody wychowania w kulturze bezpieczeństwa w szkołach ogólnokształcących podczas nauki specjalnego przedmiotu „Zdrowie, bezpieczeństwo, dobrobyt” oraz w formie nauczania zintegrowanego podstaw bezpieczeństwa. Opisano znaczenie i cele ogólnoukraińskiego projektu informacyjno-edukacyjnego „Klasa bezpieczeństwa”.W artykule określono działania, wyniki i cechy kształtowania kultury bezpieczeństwa wśród uczących się w placówkach edukacji zawodowej i wyższej. Podkreślono ważność wpływu młodzieżowych i dziecięcych organizacji społecznych na wychowanie w kulturze bezpieczeństwa wśród młodzieży. Zbadano znaczenie i możliwości mobilnych klas bezpieczeństwa w podnoszeniu świadomości społeczeństwa dotyczącej min i innych zagrożeń wojskowych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Biegun, V. (2010). Kultura bezpeky. [Safety culture]. Nadzvychaina sytuatsiia, [Emergency situation] (12), 40–43. [in Ukrainian].
Bohush, A., Bielienka, H., Bohinich, O., Havrysh, N., Dolynna, O., Ilchenko, T., Kovalenko, O., Lysenko, H., Mashovets, M., Nyzkovska, O., Panasiuk, T., Pirozhenko, T., Ponimanska, T., Sidielnikova, O., Shevchuk, A., & Yakymenko, L. (2012). Bazovyi komponent doshkilnoi osvity [Basic component of preschool education] (A. Bohush, Red.). Vydavnytstvo. Retrieved from https://mon.gov.ua/storage/app/media/doshkilna/bazovij-komponent-doshkilnoyi-osviti-na-sajt-ostatochnij.pdf [in Ukrainian] (access date: November 23, 2023).
Deiaki pytannia stvorennia ta funktsionuvannia klasiv bezpeky u zakladakh osvity, Nakaz No. 135 (2023). [Some issues of creation and functioning of safety classes in educational institutions, Order of the Ministry of Education and Science of Ukraine No. 135]. Retrieved from https://mon.gov.ua/ua/npa/deyaki-pitannya-stvorennya-ta-funkcionuvannya-klasiv-bezpeki-u-zakladah-osviti [in Ukrainian] (access date: November 25, 2023).
Komitet z pytan molodi i sportu. [Committee on Youth and Sports]. (2023, September 13). Shliakhy udoskonalennia diialnosti orhaniv derzhavnoi vlady, orhaniv mistsevoho samovriaduvannia ta instytutiv hromadianskoho suspilstva shchodo formuvannia kultury bezpeky zhyttiediialnosti u ditei ta molodi v umovakh suchasnykh vyklykiv. [Ways to improve the activities of state authorities, local governments and civil society institutions to form a culture of life safety among children and youth in the face of modern challenges] Verkhovna rada Ukrainy. [Verkhovna Rada of Ukraine] Retrieved from https://www.rada.gov.ua/news/news_kom/241290.html [in Ukrainian] (access date: October 28, 2023).
Kulalaeva, N. (2017). Katehorialno-poniatiinyi analiz definitsii «kultura bezpeky profesiinoi diialnosti» maibutnikh kvalifikovanykh robitnykiv budivelnoho profiliu. [A category-conceptual analysis of the definition of "safety culture of professional activity" of future skilled workers in the construction industry.]. Molodyi vchenyi, [Young scientist]. (9.1 (49.1)), 105–110. [in Ukrainian].
Kulalaeva, N., Marmazynskyi, O., & Mykhailiuk, V. (2014). Vykhovna skladova pedahohiky bezpeky: monohrafiia. [The educational component of security pedagogy: a monograph]. Vydavets Torubara V. V. [in Ukrainian].
Nahaichuk, O. (2023). Formation of competences in life safety and labor protection of future science teachers in the process of professional training. Sciences of Europe, (127), 73–79. https://zenodo.org/records/10039415 [in Ukrainian].
Polozhennia pro navchannia nepovnolitnikh profesiiam, poviazanym z vazhkymy robotamy i robotamy z shkidlyvymy ta nebezpechnymy umovamy pratsi, Nakaz No. 130 (1994). (Verkhovna Rada Ukrayiny). [Regulation on training minors in professions related to heavy work and work in harmful and hazardous working conditions, Order of the State Committee of Ukraine on Supervision of Labour Protection No. 130 (Verkhovna Rada of Ukraine)]. Ofitsiynyy sayt Verkhovnoyi Rady Ukrayiny. [The official website of the Verkhovna Rada of Ukraine]. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/z0014-95#Text [in Ukrainian] (access date: November 30, 2023).
Polozhennia pro orhanizatsiiu roboty z okhorony pratsi ta bezpeky zhyttiediialnosti uchasnykiv osvitnoho protsesu v ustanovakh i zakladakh osvity, Nakaz No. 1669 (2017). (Verkhovna Rada Ukrayiny). [Regulations on the organisation of work on occupational health and safety of participants in the educational process in institutions and educational establishments, Order No. 1669 (Verkhovna Rada of Ukraine)]. Ofitsiynyy sayt Verkhovnoyi Rady Ukrayiny. [The official website of the Verkhovna Rada of Ukraine]. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/z0100-18#Text[in Ukrainian] (access date: November 24, 2023).
Pro osvitu, Zakon Ukrainy No. 2145-VIII (2017). (Verkhovna Rada Ukrayiny). [On Education, Law of Ukraine No. 2145-VIII (Verkhovna Rada of Ukraine)]. Ofitsiynyy sayt Verkhovnoyi Rady Ukrayiny. [The official website of the Verkhovna Rada of Ukraine]. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2145-19#Text [in Ukrainian] (access date: October 24, 2023).
Pro vdoskonalennia navchannia z okhorony pratsi y bezpeky zhyttiediialnosti u vyshchykh zakladakh osvity Ukrainy, Nakaz No. 1057 (2010). (Verkhovna Rada Ukrayiny). [On Improving Occupational Health and Safety Training in Higher Education Institutions of Ukraine, Order of the Ministry of Education and Science of Ukraine No. 1057 (Verkhovna Rada of Ukraine)]. Ofitsiynyy sayt Verkhovnoyi Rady Ukrayiny. [The official website of the Verkhovna Rada of Ukraine]. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/z0059-99#Text [in Ukrainian] (access date: November 16, 2023).
Puliak, O. (2015). Vykhovannia kultury bezpeky u studentiv vyshchykh navchalnykh zakladiv. [Education of safety culture among students of higher educational institutions]. Naukovi zapysky [Kirovohradskoho derzhavnoho pedahohichnoho universytetu imeni Volodymyra Vynnychenka], Seriia : Problemy metodyky fizyko-matematychnoi i tekhnolohichnoi osvity [Scientific notes [of Kirovohrad Volodymyr Vynnychenko State Pedagogical University]. Series: Problems of methods of physical, mathematical and technological education.]. (7(1).), 137–140. http://nbuv.gov.ua/UJRN/nz_pmfm_2015_7(1)__41 [in Ukrainian] (access date: October 18, 2023).
Romaniv, L., Pishak, O., & Boichuk, R. (2017). Kultura bezpeky, yak skladova bazovoi kultury osobystosti. [Safety culture as a component of the basic culture of the individual]. Molodyi vchenyi, [Young scientist]. (3.1 (43.1)), 238–241. [in Ukrainian].
Shmyhal, D. (2023, October 9). Initsiatyva mobilnykh klasiv bezpeky maie na meti vberehty liudei vid minnoi zahrozy ta inshykh vyklykiv voiennoho chasu. [Mobile safety classroom initiative aims to protect people from mine threats and other wartime challenges]. Uriadovyi portal. [Government portal]. https://www.kmu.gov.ua/news/denys-shmyhal-initsiatyva-mobilnykh-klasiv-bezpeky-maie-na-meti-vberehty-liudei-vid-minnoi-zahrozy-ta-inshykh-vyklykiv-voiennoho-chasu [in Ukrainian] (access date: December 6, 2023).
Skaletskyi, Yu., Biriukov, D., Martiusheva, O., & Yatsenko, L. (2012). Problemy vprovadzhennia kultury bezpeky v Ukraini: analit. dopovid [Problems of implementing security culture in Ukraine: analytical report.]. NISD. [in Ukrainian].
Typovi navchalni prohramy normatyvnykh dystsyplin «Bezpeka zhyttiediialnosti», «Osnovy okhorony pratsi», «Okhorona pratsi v haluzi», «Tsyvilnyi zakhyst». (2011). [Standard curricula for the regulatory disciplines Life Safety, Occupational Health and Safety, Occupational Health and Safety, and Civil Protection.]. Ministerstvo osvity i nauky, molodi ta sportu Ukrainy. [Ministry of Education and Science, Youth and Sports of Ukraine]. [in Ukrainian].
Zorina, M. (2010). Do problemy vyznachennia aktualnosti y osoblyvostei formuvannia kultury bezpeky zhyttiediialnosti. [To the Problem of Determining the Relevance and Peculiarities of Forming a Culture of Life Safety]. Pedahohika formuvannia tvorchoi osobystosti u vyshchii i zahalnoosvitnii shkolakh, [Pedagogy of forming a creative personality in higher and secondary schools]. (8), 149–153. [in Ukrainian].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2024.37.3.7-20
Data publikacji: 2025-03-14 12:08:35
Data złożenia artykułu: 2024-01-21 14:28:36
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Olena Nahaichuk
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.